Nu we de indruk hebben dat een toenemend aantal fractieleden van de gemeenteraad en leden van de commissie BOC van de provinciale staten onze bezwaren en alternatieven serieus aandacht geven, vinden wij het wenselijk om te trachten onze doelen op een diplomatieke manier te realiseren.

Recente krantenberichten waarin melding werd gemaakt van het eensgezinde standpunt van het college van B&W en de gedeputeerde, welke berichten naar onze overtuiging gebaseerd waren op achterhaalde informatie, brachten ons tot deze stap in onze publiciteitscampagne.

Wij hechten eraan een aantal zaken helder aan u te presenteren:
De vereniging ‘Ons Mooi Epe’ is niet tegen de reconstructie van de Heerderweg.
Wij hebben vanaf het begin serieus nagedacht over praktisch uitvoerbare alternatieven voor de reconstructie van de Heerderweg en wij prijzen ons gelukkig met het feit dat één van de kernleden van de vereniging een grote dosis ervaring op dit gebied met zich meebrengt. Met die ervaring van ongeveer 35 jaar als voormalig hoofd verkeer bij de gemeentes Rotterdam en Arnhem, is een alternatief voorstel in hoofdlijnen uitgewerkt, dat naar onze overtuiging alle toetsen der kritiek kan doorstaan.

Wat wij natuurlijk wel op prijs zullen stellen is dat er op constructieve wijze naar onze argumenten en voorstellen wordt geluisterd. Dat is tot op heden beslist niet het geval geweest. Wij willen hierover erg graag in gesprek komen met B&W van Epe, de gedeputeerde en hun respectievelijke verkeersdeskundigen.

De Heerderweg behoort NIET tot de gevaarlijkste N-wegen van Gelderland

In één van de lokale weekkranten werd een vergelijking gemaakt tussen de N794 (de Heerderweg) en de N309-N795 (de weg Epe-Nunspeet), waar het percentage letselongevallen bij (brom)fietsers in relatie tot het totaal aantal ongevallen lager is dan op de Heerderweg. Afgezien van het feit dat langs de weg Epe-Nunspeet de intensiteit van het (brom)fietsverkeer aanzienlijk lager ligt dan op de Heerderweg en de karakters van beide wegen volkomen verschillen, vinden wij dat beide provinciale wegen absoluut niet met elkaar vergeleken kunnen worden, met name vanwege het grote verschil in het aantal uitritten en zijwegen en het gebruik door landbouwvoertuigen. Een vergelijking tussen beide wegen is derhalve niet mogelijk en dan ook volkomen zinloos.

Bij navraag bij de provincie waarop het percentage van 42,9% letselongevallen met fietsers op de Heerderweg is gebaseerd, op grond waarvan de Heerderweg gekwalificeerd werd als een zeer gevaarlijk weg, kwam de provincie met het verlossende antwoord:
Volgens de SWOV zijn er in de periode 2008-2012 in totaal 1 dodelijk ongeval (een motorrijder die gelanceerd werd door een varkensrug!) en 7 ongevallen met gewonden geregistreerd, waarvan 3 met (brom)fietsers.  En 3 op 7 geeft 42,9%.

Indien er 100 ongevallen met letsel, waarvan er ook 3 met (brom) fietsers plaatsgevonden zouden hebben, dan zou de Heerderweg volgens deze zelfde berekeningsmethode tot de veiligste N-wegen van Nederland behoord hebben. Wij kunnen deze berekeningsmethode van de provincie begrijpelijkerwijs niet volgen en zijn het daarom ook helemaal niet eens met de kwalificatie ‘gevaarlijk’, die de Heerderweg als gevolg daarvan van de provincie krijgt. Daarenboven, 3 letselongevallen met (brom)fietsers zijn er natuurlijk 3 teveel, maar op bijna 3 miljoen fietsbewegingen in dezelfde periode is dit in verkeerstermen bepaald niet alarmerend en zelfs laag te noemen.

Duurzaam Veilig – Richtlijnen

Het kenniscentrum CROW en de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (de SWOV) hebben globaal 20 jaar geleden voorstellen gedaan om op basis van richtlijnen te komen tot een uniforme categorisering van de grote verscheidenheid aan verschijningsvormen van het Nederlandse wegennetwerk.

De bedoeling daarvan was o.a. om duidelijkheid aan de weggebruikers te verschaffen over het soort weg waarvan zij gebruik maken. Hun voorstel werd (en wordt) Duurzaam Veilig genoemd.

Duurzaam Veilig stelde richtlijnen vast waar nieuw aan te leggen wegen in principe aan zouden moeten voldoen en waar bestaande wegen bij reconstructie in principe zoveel mogelijk op zouden moeten worden aangepast. Duurzaam Veilig is overigens geen wet, maar een richtlijn en is dus geen verplichting!

Men onderkende 3 categorieën: Stroomweg (auto-, snelweg), Gebiedsontsluitingsweg (GOW) en Erf- toegangsweg (ETW), waarvoor de richtlijnen, zoals in onderstaand schema, werden vastgesteld.

Van belang voor onze casus zijn de GOW en de ETW:

Gebiedsontsluitingsweg (DV)	Heerderweg  (huidige situatie)	Erftoegangsweg (DV)
Max 80 km/uur	Max 80 km/uur	Max 60 km/uur
2 x 1 rijstroken	2 x 1 rijstroken	1 rijstrook
750 cm breed	685 cm, uitsluitend autorijbaan	620 cm, incl. fietsstroken
Voorrangskruisingen, voorkeur	Voorrangskruisingen	Gelijkwaardige kruisingen
voor rotondes, verkeerslichten	(totaal 17 zijwegen)	(rechts heeft voorrang)
Dubbele streep	Dubbele streep	Geen asmarkering
Géén landbouwverkeer	Wèl landbouwverkeer	Wèl landbouwverkeer
Géén (brom)fietsers	Vrijliggende (brom)fietspaden	Wèl (brom)fietsers
Géén erfaansluitingen	55 Erfaansluitingen	Erfaansluitingen

Fig 1. Duurzaam Veilig (DV) in relatie tot de bestaande situatie Heerderweg

Uit bovenstaand schema blijkt dat de Heerderweg, met 17 zijwegen (zonder rotondes en/of verkeerslichten), 55 erfaansluitingen en mèt landbouwverkeer niet voldoet aan de richtlijnen voor een  GOW. Maar de Heerderweg voldoet ook niet aan de richtlijnen voor een ETW.

Duurzaam Veilig – Grijze Weg

Dit dilemma bij bestaande wegen werd enkele jaren later onderkend door het CROW en de SWOV. Zij constateerden dat bij bestaande wegen soms maatwerk nodig zou zijn en zij categoriseerden vervolgens dergelijke wegen als ‘Grijze Weg’. Toen de provincie 20 jaar geleden de wegen in 3 categoriën indeelde, bestond de term ‘Grijze Weg’ dus nog niet. De provincie heeft evenwel tot nu toe altijd volgehouden dat de Heerderweg juist wèl een GOW is.

Maar de vereniging ‘Ons Mooi Epe’ beschouwt de Heerderweg als zo’n ‘Grijze Weg’, geheel volgens de aangepaste richtlijnen en principes van Duurzaam Veilig.

De enige echte GOW voor Epe is de N309, de naar de A50 doorgetrokken N-weg van Epe naar Nunspeet en ‘t Harde. Op die weg komen géén inritten uit, er rijdt géén landbouwverkeer, daar rijden ook géén (brom)fietsers en de kruisigen zijn voorzien van rotondes en/of verkeerslicht installaties.
Op die weg is immers ook industrieterrein Kweekweg aangesloten, waardoor er sinds de ontsluiting via De Meent bovendien nauwelijks nog vrachtverkeer van de Heerderweg gebruik maakt.

De Heerderweg is géén doorgangsroute

Wij vragen ons in dit verband ook af waarom er onder aan de afritten van de A50 naar de Heerderweg op de wegwijzers ‘Vaassen 12 km’ via Epe-dorp wordt aangegeven, terwijl de A50 juist voor de ontlasting van de Heerderweg bedoeld was. Dit geldt trouwens ook voor de aanduiding ‘Epe-Noord’, wat uitsluitend staat aangegeven wanneer men vanuit Zwolle over de A50 naar het zuiden rijdt en niet vanuit de richting Apeldoorn. Ook die aanduiding zou wat ons betreft achterwege kunnen blijven.

Het reconstructieplan van de provincie

Het reconstructieplan van de provincie gaat er van uit dat de Heerderweg wederom een GOW moet zijn/blijven, waar de maximum snelheid 80 km/uur blijft en waar vrij liggende fietspaden aangelegd moeten worden. Die vrij liggende fietspaden moeten bij een GOW bij voorkeur enkele meters van de rijbaan komen te liggen, om welke reden de provincie heeft voorgesteld om de bestaande vrij liggende (brom)fietspaden naar buiten te verplaatsen, waarvoor er 603 bomen gekapt moeten worden.

Het plan van de provincie levert zelfs gevaarlijker situaties op dan in de huidige situatie

Waar de provincie volgens ons geen rekening mee heeft gehouden is dat de beoogde fietspaden in een flink aantal situaties 50 cm of nog minder van de erfscheidingen van bewoners komen te liggen. Dit gaat bij veel uitritten leiden tot zelfs gevaarlijker situaties dan in de huidige configuratie. Automobilisten die NU hun uitrit verlaten, hebben veelal nog een meter of twee, voordat zij met de neus van hun auto op het huidige fietspad staan. Zij hebben dus zicht over een flinke lengte van het fietspad en kunnen dus (brom)fietsers van ruime afstand zien aankomen.

In het plan van de provincie heeft de automobilist in een flink aantal situaties pas zicht op de aanstormende (brom)fietsers, als hij/zij met de auto de volledige breedte van het fietspad blokkeert. Dit nog afgezien van bewoners, die hun erf uitsluitend achteruit rijdend kunnen verlaten. Daarmee wordt de door de provincie gekozen oplossing zelfs nog onveiliger dan in de huidige situatie en we kunnen verwachten dat er in dat geval de komende 5 jaar méér dan 3 letselongevallen met (brom)fietsers zullen plaatsvinden.

Het kappen van bomenrijen langs de zijkant van een weg biedt de automobilist bovendien optisch meer ruimte, wat bewijsbaar zal leiden tot het onbewust harder gaan rijden dan wenselijk.

Dit alles kan toch niet de bedoeling geweest zijn van de leden van  het college van B&W, de fractie- en statenleden en de gedeputeerde, die altijd als in koor geroepen hebben: “Veiligheid boven alles!”

 Het plan van de provincie houdt ook géén rekening met ons milieu

Ook bepaalde de provincie in het verkeersbesluit eenzijdig dat er vanaf de Vijfpotenweg tot een stukje voorbij de Vemdeweg om ‘veiligheidsredenen’ wèl een maximum snelheid gaat gelden van 60 km/uur, hetgeen tot gevolg heeft dat een automobilist de bebouwde kom bij het politiebureau verlaat met 50 km/uur, over de volgende 750 meter het gas mag intrappen tot 80 km/uur, vóór de Norelbocht moet afremmen naar 60 km/uur en daarna weer 80 km/uur tot aan het transferium mag rijden.
En omgekeerd natuurlijk precies hetzelfde.
Diezelfde ‘veiligheidsredenen’ gelden blijkbaar niet voor het deel van de Heerderweg, waar de meeste uitritten en zijwegen op uitkomen.

Aan de ronduit nadelige gevolgen voor ons milieu, bovenop het kappen van 603 CO₂-absorberende bomen, is naar onze mening door de provincie te weinig aandacht besteed.

Het alternatieve voostel van ‘Ons Mooi Epe’.

De belangrijkste punten van ons alternatieve voorstel zijn:

1. ‘Ons Mooi Epe’ gaat ervan uit dat het alternatieve plan geheel binnen de kaders van het kort geleden aangenomen bestemmingsplan moet passen, zodat dit plan in die zin niet behoeft te worden aangepast.

2. De Heerderweg moet in het kader van ‘Duurzaam Veilig’ als een z.g. ‘Grijze Weg’ worden gecategoriseerd.

3. Het voorstel gaat er ook van uit dat in principe over de gehele lengte van de Heerderweg een maximum snelheid wordt aangehouden van maximaal 60 km/uur. Dit leidt tot een veiliger gevoel bij (brom)fietsers, maar óók bij afslaande en invoegende automobilisten. De afwaardering naar 60 km/uur beperkt in noodstopsituaties de stopweg van 53 (bij 80 km/uur) naar ‘slechts’ 34 meter, welk verschil nèt voldoende kan zijn om een ongeluk te voorkomen. Wij stellen tevens voor om de overschrijding van de maximum snelheid in positieve zin te beïnvloeden door het plaatsen van enkele matrixborden op de Heerderweg, zoals die ook nu al door de gemeente bij de komgrenzen worden gebruikt.

4. Het plan voorziet ook in de verwijdering van de gevaarlijke varkensruggen en stelt voor deze te vervangen door een iets verhoogde berm. De verhoging aan de zijkant van de rijbaan bestaat uit een in heel het land veel toegepaste schuin oplopende betonrand, waarop auto’s in ieder geval geen banden en carters meer kapot zullen rijden.

5. De berm zelf kan worden uitgevoerd in de vorm van een groenstrook van ongeveer dezelfde breedte als momenteel, waar mogelijk breder, en eventueel voorzien van een lage beukenhaag ter onderstreping van de optische scheiding tussen rijbaan en het vrij liggende(brom)fietspad.

6. Het plaatsen van vangrails lijkt ons op die delen van het traject, waar veel zijwegen en uitritten zijn, niet wenselijk.

7. De zijwegen en uitritten zullen op de Heerderweg worden aangesloten met eveneens verhoogde plateaus, in een afwijkende kleur, op gelijke hoogte met het fietspad. Automobilisten zullen dat herkennen als drempels en dienovereenkomstig attent zijn bij het oprijden daarvan bij het naderen of afslaan van de Heerderweg.

8. En evenals in het plan van de provincie zijn wij voorstander van het neerleggen van middeneilanden bij de zijwegen, die het oversteken van voetgangers, (brom)fietsers en auto’s kunnen vergemakkelijken en van het ‘uitbuigen’ van de fietspaden bij zijwegen. Dit laatste zal hooguit enkele 10-tallen bomen kosten, een groot verschil met de voorgestelde kap van 603 bomen.

9. Daar waar het fietspad achter de bestaande bomenrijen gesitueerd kan worden zonder bomen te moeten kappen, moet dat naar ons inzicht ook gewoon gebeuren.

Ons alternatieve plan, waarbij de meeste bomen kunnen blijven staan, ziet er dan als volgt uit:

Gebiedsontsluitingsweg (DV) Richtlijnen	Grijze Weg (DV-maatwerk) Heerderweg  (ons voorstel)	Erftoegangsweg (DV)Richtlijnen
Max 80 km/uur	Max 60 km/uur	Max 60 km/uur
2 x 1 rijstroken	2 x 1 rijstroken	1 rijstrook
750 cm breed	650 cm, uitsluitend autorijbaan	620 cm, incl. fietsstroken
Voorrangskruisingen, voorkeur	Voorrangskruisingen	Gelijkwaardige kruisingen
voor rotondes, verkeerslichten	(totaal 17 zijwegen)	(rechts heeft voorrang)
Dubbele streep	Enkele streep	Geen asmarkering
Géén landbouwverkeer	Wèl landbouwverkeer	Wèl landbouwverkeer
Géén (brom)fietsers	Vrijliggende (brom)fietspaden	Wèl (brom)fietsers
Géén erfaansluitingen	55 Erfaansluitingen	Erfaansluitingen

Fig 3. Duurzaam Veilig (DV) in relatie tot ons alternatieve voorstel voor de reconstructie van de Heerderweg, waarbij deze gecategoriseerd wordt als ‘Grijze Weg’, waarop maatwerk van toepassing mag zijn.

Samengevat zijn de uitgangspunten bij ons voorstel:

• Verbeteren veiligheid vrij liggende fietspaden
• Aanpassen snelheidsregime auto’s naar maximaal 60 km/uur
• Handhaven van zoveel mogelijk bomen
• Duidelijker aangeven van inritten en zijwegen
• Duidelijk aangeven van de voorrangssituatie bij zijwegen
• Waar mogelijk verbeteren van mogelijkheid om af te slaan
• Zoveel mogelijk weren van “doorgaand“ verkeer
• Goede delen van provinciale plan handhaven